İZMİR (İGFA) – Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Araştırma ve Uygulama Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bölümü’nden Diyetisten Dr. Simge Yılmaz Kavcar, yaklaşan Kurban Bayramı öncesinde et ve şeker tüketimi ile sağlıklı beslenme bahislerinde ikazlarda bulundu. Bu süreçte, başta obezite (şişmanlık) olmak üzere, sindirim sorunları, diyabet (şeker hastalığı), yüksek tansiyon ve kalp-damar hastalıkları üzere sıhhat problemlerini yaşayan bireylerin sağlıklı beslenme davranışlarını devam ettirmelerinin değerine değinen Yılmaz, “Dikkat edilmesi gereken ve unutulmaması gereken en değerli mevzu; bireye has günlük alınması gereken kalori, karbonhidrat, protein ve yağ tüketim oranlarının ihtiyaç üzerine çıkılmaması” dedi.
TÜKETİLEN ÖLÇÜ FARK EDİLMEYEBİLİR
Sofrada geçirilen vaktin uzun olması nedeniyle kişinin yediklerinin ölçüsünün farkına varamadığını söyleyen Kavcar, “Yaklaşan Kurban Bayramı’nı özel ve hoş kılan kıymetli yanı aile, akraba ve arkadaşlarımızla bir ortada olunması ve hoş sofralarda birlikte bedelli vakitlerin geçirilmesine imkan sağlamış olması. Münasebetiyle ne yediğimizin yanında tükettiğimizin ölçüsü da fark edilmeyebilir. Bilhassa Kurban Bayramı’na has, klasik bir yaklaşım olarak tatlı, şeker tüketimi ve bilhassa de kırmızı et tüketiminin ölçüsü ve sıklığı artmakta; hatta uzun bir müddet de devam edebilmektedir” diye konuştu.
KURBAN ETLERİ BEKLETİLMELİ
Kesimden çabucak sonra tüketilen etin sıhhat açısından risklerine değinen Kavcar, etin kesilir kesilmez çabucak pişirilmesi ve tüketilmesinin sindirimde zorluğa yol açacağının altını çizdi. Sindirimi güç bir besin olan kırmızı etin bilhassa yeni kesilmiş hayvan etlerinde daha sert olduğunu vurgulayan Kavcar, “Özellikle de mide-bağırsak sorunu yaşayan bireyler başta olmak üzere, vatandaşlarımız kurban etlerini çabucak tüketmemelidir. Sertliğin giderilmesi için yeni kesilen et buzdolabında birkaç gün bekletilmelidir. Pişirme sistemi olarak da haşlama yahut ızgara tercih edilmelidir” tabirlerini kullandı.
ÖĞÜN SAATLERİNE DİKKAT
Öğün saatlerine ve fizikî aktivitelere dikkat edilmesi gerektiğine dikkat çeken Kavcar, şunları kaydetti: “Bir başka kıymetli husus öğün saatlerine ihtimam gösterilmesidir. Bu süreçte kronik hastalığı olan bireylerin; diyet uzmanları tarafından kendileri için özel planladığı tıbbı beslenme tedavilerine uymaları bu periyodu epey sağlıklı ve sıkıntısız geçirmelerini büyük katkı sağlayacaktır. Diyabet, kalp-damar hastalıkları, böbrek hastalığı, yüksek tansiyon üzere tıbbı beslenme tedavisi uygulaması gereken bireylerin bu periyotta de tedavilerini aksatmamaları değer taşımaktadır. Fizikî aktivitelerin tekrar bu devirde arttırılması bayramı sağlıklı bir formda geçirmek için bir fırsat olarak görülmelidir. Rastgele bir sıhhat sorunu olmayan bireyler ise; bu periyotta tekrar diyet uzmanları tarafından yapılan sağlıklı beslenme tekliflerini takip ederek, rastgele bir sindirim ya da başka sıhhat sıkıntıları yaşamadan keyifli bir bayram süreci geçirebilirler.”
YAĞ EKLENMEMELİ
Yapılan sık ve en değerli yanlışlardan birinin de kırmızı etin doymuş yağ açısından güçlü olmasına karşın pişirilme sırasında tereyağı ve kuyruk/iç yağı eklenmesi olduğunu belirten Kavcar, “Doğru olan, yağ eklemi yapılmadan etin kendi yağında ve kısık ateşte pişirilmesidir. Bilhassa de etteki görünür yağları da temizlemek epeyce değerlidir. En değerli bahislerden birisi de etlerin kesinlikle güzel pişirilmesi gerekmektedir. Güzel pişmediği vakit bulaş riski yüksek hastalık kaynağına neden olmaktadırlar” bilgisini paylaştı.
SAKATAT UYARISI
Bu devirde sakatat tüketiminde de artış olduğunu kaydeden Kavcar, “Sakatat çeşidi besinlerin kolesterol oranını hayli fazla yükselttiklerinden bilhassa de kalp-damar hastalığı riski taşıyan bireylerin tüketiminden kaçınması gerekmektedir” diye konuştu.
SEBZE VURGUSU
Et tüketimi olan öğünde kesinlikle zerzevat kümesi besinlere de yer verilmesi gerektiğini lisana getiren Kavcar, “Et, zerzevat ile de pişirilebilir ya da etin yanına salata da ek yapılabilir. Böylelikle öğünün demir açısından emilimi artmış olacaktır ayrıyeten C vitamini açısından da varlıklı ve besin çeşitliliği sağlanmış bir öğün tüketilmiş olunacaktır. Ayrıyeten mide-sindirim sorunu yaşayan bireyler kırmızı eti akşam öğünü yerine öğle öğününde tüketmeliler. Akşam öğününde zerzevat ve kurubaklagil üzere posa tarafından güçlü besin tercih etmeleri daha uygun olacaktır. Et tüketimine bağlı kalp-damar riskini en aza indirgemek için kesinlikle güne kahvaltı öğünü ile başlanması gerekmektedir. Az ve sık besin tüketimi yapılması önemlidir” dedi.
SÜTLÜ TATTILAR TERCİH EDİLMELİ
Bu devirde tüketimi artan çikolata, şerbetli tatlılar ve şekerler yerine de daha hafif olan sütlü tatlıların tercih edilmesi gerektiğini vurgulayan Kavcar, “Ya da kuru meyve, çiğ badem, fındık, ceviz tüketilebilir. Bu besinlerin tüketimi ile beslenme örüntüsü içeriği vitamin, mineral, posa ve sağlıklı yağlar istikametinden desteklenmiş olur. Bayram mühletince yapılan ziyaretler de yeniden çay ve kahve tüketimi epeyce artmaktadır. Fazla tüketime bağlı tekrar kişisel özelliklere nazaran değişen ama sıkça görülebilecek olan başta uykusuzluk olmak üzere daha da önemli olarak kalpte ritim bozuklukları ve mide sorunlarında artış olabilir. Su tüketimi ihmal edilmemelidir. Bireye nazaran ve hava ısısına da bağlı değişkenlik gösterse de günde ortalama 2-2,5 L. Su tüketilmeye çalışılmalıdır” ikazında bulundu.
